खानेपानीका स्रोतहरू - परिवर्तन गाउँपालिका (Drinking Water Sources - Paribartan Rural Municipality)

परिवर्तन गाउँपालिकामा खानेपानीका स्रोतहरूको अवस्था

परिचय

खानेपानीको स्रोतहरूको अवस्था र पहुँच स्वास्थ्य, सरसफाइ र समग्र जीवनस्तरको एक महत्वपूर्ण निर्धारक हो। यस खण्डमा परिवर्तन गाउँपालिकाको विभिन्न वडाहरूमा खानेपानीका स्रोतहरूको उपलब्धता र वितरणको विश्लेषण प्रस्तुत गरिएको छ।

परिवर्तन गाउँपालिकामा कुल ४,६८२ घरधुरीहरू मध्ये६६.१३% ले पाइपको पानी,१.४७% ले इनारको पानी, र३२.२९% ले प्राकृतिक स्रोतबाट खानेपानी प्राप्त गर्दछन्।

खानेपानीका स्रोतहरूको वितरण

परिवर्तन गाउँपालिकामा खानेपानीका स्रोतहरूको वितरण निम्नानुसार रहेको छ:

खानेपानीको स्रोत अनुसार घरधुरी वितरण

कुल घरधुरी: ४,६८२

पाई चार्ट

तालिका

क्र.सं.खानेपानीको स्रोतघरधुरीप्रतिशत
पाइपको पानी३,०९६६६.१३%
इनारको पानी६९१.४७%
प्राकृतिक स्रोत१,५१२३२.२९%
अन्य स्रोत०.११%
जम्मा४,६८२१००.००%

खानेपानी स्रोत विवरण

पाइपको पानी६६.१३%
इनारको पानी१.४७%
प्राकृतिक स्रोत३२.२९%
अन्य स्रोत०.११%

वडा अनुसार खानेपानीका स्रोतहरू

वडा अनुसार विभिन्न खानेपानीका स्रोतहरू प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूको वितरण

वडागत पाइप खानेपानी पहुँच दर

विभिन्न वडाहरूमा पाइपको पानी प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूको तुलना

वडागत खानेपानीका स्रोतहरूको विश्लेषण

वडा अनुसार खानेपानीका स्रोतहरूको विस्तृत विश्लेषण

वडा नं.जम्मा घरधुरीपाइपको पानीइनारको पानीप्राकृतिक स्रोतअन्य स्रोत
वडा ६७५२४०
(३५.५६%)
(१.०४%)
४२६
(६३.११%)
(०.३०%)
वडा १,०९६९४७
(८६.४१%)
(०.८२%)
१३९
(१२.६८%)
(०.०९%)
वडा ७४७१००
(१३.३९%)
(०.००%)
६४६
(८६.४८%)
(०.१३%)
वडा ८७९८५८
(९७.६१%)
(०.२३%)
१९
(२.१६%)
(०.००%)
वडा ८१८६३५
(७७.६३%)
(०.२४%)
१८०
(२२.००%)
(०.१२%)
वडा ४६७३१६
(६७.६७%)
४९
(१०.४९%)
१०२
(२१.८४%)
(०.००%)
पालिका जम्मा४,६८२३,०९६
(६६.१३%)
६९
(१.४७%)
१,५१२
(३२.२९%)
(०.११%)

वडागत खानेपानीका स्रोतहरूको वितरण

वडा १

कुल घरधुरी: ६७५

पाइपको पानी३५.६%
इनारको पानी१.०%
प्राकृतिक स्रोत६३.१%
अन्य स्रोत०.३%

वडा २

कुल घरधुरी: १,०९६

पाइपको पानी८६.४%
इनारको पानी०.८%
प्राकृतिक स्रोत१२.७%
अन्य स्रोत०.१%

वडा ३

कुल घरधुरी: ७४७

पाइपको पानी१३.४%
प्राकृतिक स्रोत८६.५%
अन्य स्रोत०.१%

वडा ४

कुल घरधुरी: ८७९

पाइपको पानी९७.६%
इनारको पानी०.२%
प्राकृतिक स्रोत२.२%

वडा ५

कुल घरधुरी: ८१८

पाइपको पानी७७.६%
इनारको पानी०.२%
प्राकृतिक स्रोत२२.०%
अन्य स्रोत०.१%

वडा ६

कुल घरधुरी: ४६७

पाइपको पानी६७.७%
इनारको पानी१०.५%
प्राकृतिक स्रोत२१.८%

खानेपानीका स्रोतहरूको विश्लेषण

परिवर्तन गाउँपालिकामा खानेपानीका स्रोतहरूको विश्लेषण गर्दा, समग्रमा६६.१३% घरधुरीले पाइपको माध्यमबाट खानेपानी प्राप्त गर्दछन्। वडागत रूपमा हेर्दा वडा नं. मा सबैभन्दा बढी ९७.६१% घरधुरीले पाइपको पानी प्रयोग गर्दछन्।

पाइपको पानीPiped Water

६६.१३%

३,०९६ घरधुरी(3,096 households)

इनारको पानीWell Water

१.४७%

६९ घरधुरी(69 households)

प्राकृतिक स्रोतNatural Source

३२.२९%

१,५१२ घरधुरी(1,512 households)

अन्य स्रोतOther Sources

०.११%

घरधुरी(5 households)

खानेपानीका स्रोतहरूको विस्तृत विश्लेषणDetailed Drinking Water Sources Analysis of Paribartan

पाइपको पानी बढी प्रयोग गर्ने वडाWard with Highest Piped Water Use in Paribartan Rural Municipality

वडा

पाइपको पानी प्रयोग गर्ने दर: ९७.६१%97.61% piped water usage rate

विशेषताहरू

यस वडामा पाइपको पानी प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूको प्रतिशत सबैभन्दा बढी रहेको छ, जुन पालिकाको औसतभन्दा ३१.४८% ले उच्च छ।

यसले यस वडामा खानेपानी आपूर्ति प्रणालीको विकास तथा पूर्वाधारमा गरिएको लगानी प्रभावकारी रहेको संकेत गर्दछ।

पाइपको पानी कम प्रयोग गर्ने वडाWard with Low Piped Water Use in Paribartan

वडा

पाइपको पानी प्रयोग गर्ने दर: १३.३९%13.39% piped water usage rate

सुधार आवश्यक क्षेत्र

यस वडामा पाइपको पानी प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूको दर न्यून रहेकाले यस वडामा खानेपानी पूर्वाधारमा प्राथमिकताका साथ लगानी गरी पाइप प्रणाली विस्तार गर्नुपर्ने आवश्यकता देखिन्छ।

खानेपानी गुणस्तर सूचकाङ्क

८०.१

राम्रो (Good)

सूचकाङ्क विवरण: खानेपानी गुणस्तर सूचकाङ्क विभिन्न स्रोतहरूको भारित औसतमा आधारित छ, जसमा पाइपको पानी र ट्युबवेलको पानीलाई बढी भार दिइएको छ।

व्याख्या: ८०.१ अंकले राम्रो (Good) खानेपानी गुणस्तर दर्शाउँछ। यसमा सुधारका लागि खानेपानी शोधन र सुरक्षित पानी आपूर्ति व्यवस्था सुदृढ गर्नुपर्छ।

खानेपानी स्रोतहरूको विश्लेषण

सबैभन्दा बढी प्रयोग हुने स्रोतहरू
Tap/piped water outside house४४.००%
Spring source३१.५०%
Tap/piped water inside house२२.१३%
पाइप खानेपानीको अवस्था
पाइपको पानी६६.१३%

खानेपानी सुधारका रणनीतिहरू

परिवर्तन गाउँपालिकामा खानेपानीका स्रोतहरूको तथ्याङ्क विश्लेषणबाट निम्न रणनीतिहरू अवलम्बन गर्न सकिन्छ:

१.
पाइप पानीको विस्तार: वडा नं. जस्ता कम पाइप खानेपानी पहुँच भएका वडाहरूमा पाइप खानेपानी विस्तार गर्ने।
२.
पानी शुद्धिकरण कार्यक्रम: प्राकृतिक स्रोतबाट पानी प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूलाई पानी शुद्धिकरण गर्ने विधिहरू सिकाउने र आवश्यक सामग्री उपलब्ध गराउने।
३.
इनार सुरक्षा कार्यक्रम: ट्युबवेल र इनारहरूको नियमित परीक्षण गरी जमिन मुनिको पानीको गुणस्तर सुनिश्चित गर्ने।
४.
सामुदायिक खानेपानी योजना: सामुदायिक स्तरमा खानेपानी व्यवस्थापन समितिहरू गठन गरी खानेपानी संरचनाहरूको दिगो व्यवस्थापन गर्ने।
५.
सार्वजनिक-निजी साझेदारी: जार/बोतलको पानी जस्ता निजी क्षेत्रका खानेपानी आपूर्तिकर्ताहरूसँग सहकार्य गरी दुर्गम क्षेत्रहरूमा खानेपानीको आपूर्ति सुनिश्चित गर्ने।

यसरी परिवर्तन गाउँपालिकामा खानेपानीका स्रोतहरूको विश्लेषणले पालिकामा खानेपानी नीति निर्माण र कार्यक्रम तर्जुमा गर्न महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ। वडागत आवश्यकता र विशेषताहरूलाई ध्यानमा राखी सुरक्षित खानेपानीको पहुँच बढाउन विशेष कार्यक्रमहरू सञ्चालन गर्नुपर्ने देखिन्छ।