परिवर्तन गाउँपालिकामा तरकारी र फलफूलमा रोग र कीटपतंग

परिचय

तरकारी र फलफूलमा देखिने रोग र कीटपतंग परिवर्तन गाउँपालिकाको कृषि उत्पादनमा मुख्य चुनौती हो। यस क्षेत्रमा गोलभेडा, काउली, बन्दा, आलु, रायो लगायतका विभिन्न तरकारी र फलफूलहरूमा विभिन्न प्रकारका रोग र कीटपतंगहरूको समस्या देखिन्छ। यी समस्याहरूले कृषकहरूको उत्पादन र आम्दानीमा प्रत्यक्ष प्रभाव पारिरहेको छ।

परिवर्तन गाउँपालिकाको तरकारी र फलफूलमा रोग र कीट सम्बन्धी तथ्याङ्क अनुसार, यस क्षेत्रमा कुल १८ प्रकारका तरकारी र फलफूलहरूमा२०६ प्रकारका रोग र कीटपतंगहरू देखिएका छन्, जसमध्ये १०४रोग र १०२ कीटपतंग रहेका छन्।

प्रमुख तरकारी र फलफूल रोगहरू

परिवर्तन गाउँपालिकामा देखिने प्रमुख तरकारी र फलफूल रोगहरू निम्नानुसार रहेका छन्:

• सुन्तला/कागती: रोग (crown gall), ओखरको डडुवा रोग (walnut blight), टुप्पा सुक्ने रोग (die-back), पतेरो, लाही, फूट फलाई, स्केल लिप, जरा कुहिने रोग, फेद कुहिने, खरानी / धुप, भाइरिन, pink disease, anthracnose, दाँते रोग (citrus scab), गुड निस्कने रोग (Gummosis), कालो धवाँसे (sooty mould), Canker, Citrus greening, Citrus tristeza virus CTV, लेमन डग आदि(२० प्रकार)
• सुन्तला/कागती: रोग (crown gall), ओखरको डडुवा रोग (walnut blight), टुप्पा सुक्ने रोग (die-back), पतेरो, लाही, फूट फलाई, स्केल लिप, जरा कुहिने रोग, फेद कुहिने, खरानी / धुप, भाइरिन, pink disease, anthracnose, दाँते रोग (citrus scab), गुड निस्कने रोग (Gummosis), कालो धवाँसे (sooty mould), Canker, Citrus greening, Citrus tristeza virus CTV, लेमन डग आदि(२० प्रकार)
• स्याउ: apple scab, Root rot, collar rot, powdery mildew, papery bark or pink disease, sooty blotch, डडुवा रोग (fire blight)(७ प्रकार)
• स्याउ: apple scab, Root rot, collar rot, powdery mildew, papery bark or pink disease, sooty blotch, डडुवा रोग (fire blight)(७ प्रकार)
• बन्दा: स्पफटर, ब्लाक रट, अल्टरनेरिया, ब्लक रट डेमेज अफ आदि(४ प्रकार)
• बन्दा: स्पफटर, ब्लाक रट, अल्टरनेरिया, ब्लक रट डेमेज अफ आदि(४ प्रकार)
• काउली: स्पफटर, ब्लाक रट, अल्टरनेरिया, ब्लक रट डेमेज अफ आदि(४ प्रकार)
• काउली: स्पफटर, ब्लाक रट, अल्टरनेरिया, ब्लक रट डेमेज अफ आदि(४ प्रकार)
• रायो: सफ्ट रट, ब्लाक रट, अल्टरवेरिया, क्लव रुट डेम्पीङ अफ आदि(४ प्रकार)
• रायो: सफ्ट रट, ब्लाक रट, अल्टरवेरिया, क्लव रुट डेम्पीङ अफ आदि(४ प्रकार)
• आलु: डडुवा, मोजाइक खैरो पिप, फेदकटुवा, लाही, चक्के आदि(५ प्रकार)
• आलु: डडुवा, मोजाइक खैरो पिप, फेदकटुवा, लाही, चक्के आदि(५ प्रकार)
• गोलभेँडा: डडुवा-अगोटे, पछोटे आईहाल्ने, ममाघाइप आदि(३ प्रकार)
• गोलभेँडा: डडुवा-अगोटे, पछोटे आईहाल्ने, ममाघाइप आदि(३ प्रकार)
• किवी: जरा कुहिने रोग (phytophthora rot), Bacterial blassm rot(२ प्रकार)
• किवी: जरा कुहिने रोग (phytophthora rot), Bacterial blassm rot(२ प्रकार)
• ओखर: फेद तथा जरा कुहिने रोग (foot & root rot), खैरो पात झर्ने रोग (anthracnose), गलगाँठ(३ प्रकार)
• ओखर: फेद तथा जरा कुहिने रोग (foot & root rot), खैरो पात झर्ने रोग (anthracnose), गलगाँठ(३ प्रकार)

प्रमुख कीटपतंगहरू

परिवर्तन गाउँपालिकामा देखिने प्रमुख कीटपतंगहरू निम्नानुसार रहेका छन्:

• सुन्तला/कागती: aphid, कोड्लिङ्ग मोथ (codling moth), फिँग्रा (husk fly), क्याकर, फूट रट, रस्टर, हरियो पतेरो, फल कुहाउने फिँग्रा (fruit fly), सिट्रिसमोल्ड, citrus psylla, Leaf miner, Red spider mite, blue bettle, stem & trunk borer, लाही, थ्रिप्स, निमाटोडs, Lemon butterfly, किरा आदि(१९ प्रकार)
• सुन्तला/कागती: aphid, कोड्लिङ्ग मोथ (codling moth), फिँग्रा (husk fly), क्याकर, फूट रट, रस्टर, हरियो पतेरो, फल कुहाउने फिँग्रा (fruit fly), सिट्रिसमोल्ड, citrus psylla, Leaf miner, Red spider mite, blue bettle, stem & trunk borer, लाही, थ्रिप्स, निमाटोडs, Lemon butterfly, किरा आदि(१९ प्रकार)
• स्याउ: सेतो भुँडाल्त लाही किरा (wooly aphid), स्याउमा लाग्ने कल्ल किरा (sanjose scale), सुनिल किरा (tent caterpillar), रातो माकुरो (red spider mite), गवारो किरा (apple borer)(५ प्रकार)
• स्याउ: सेतो भुँडाल्त लाही किरा (wooly aphid), स्याउमा लाग्ने कल्ल किरा (sanjose scale), सुनिल किरा (tent caterpillar), रातो माकुरो (red spider mite), गवारो किरा (apple borer)(५ प्रकार)
• बन्दा: डाईमण्ड ब्याक मोथ, टोकाको स्पाटरफ्लर, लाही, उफ्ने फड्के आदि(४ प्रकार)
• बन्दा: डाईमण्ड ब्याक मोथ, टोकाको स्पाटरफ्लर, लाही, उफ्ने फड्के आदि(४ प्रकार)
• काउली: डाईमण्ड ब्याक मोथ, टोकाको स्पाटरफ्लर, लाही, उफ्ने फड्के आदि(४ प्रकार)
• काउली: डाईमण्ड ब्याक मोथ, टोकाको स्पाटरफ्लर, लाही, उफ्ने फड्के आदि(४ प्रकार)
• रायो: डाईमण्ड ब्याक मोथ, टोवाको क्याटरपिलर, लाही, उफ्रने फडके आदि(४ प्रकार)
• रायो: डाईमण्ड ब्याक मोथ, टोवाको क्याटरपिलर, लाही, उफ्रने फडके आदि(४ प्रकार)
• आलु: आलुको पुतली, रातो केमिला, पात खाने लार्भे आदि(३ प्रकार)
• आलु: आलुको पुतली, रातो केमिला, पात खाने लार्भे आदि(३ प्रकार)
• गोलभेँडा: ट्राइपस्पट, सेतो फिँग्रा, लाही, फलको गवारो, टेपरे आदि(५ प्रकार)
• गोलभेँडा: ट्राइपस्पट, सेतो फिँग्रा, लाही, फलको गवारो, टेपरे आदि(५ प्रकार)
• किवी: किवी फलमा लाग्ने पुतली किरा, किवी फलको पेत्तामा खाल पर्ने किरा, पातमा लाग्ने भुईतल किरा, Foot borer(४ प्रकार)
• किवी: किवी फलमा लाग्ने पुतली किरा, किवी फलको पेत्तामा खाल पर्ने किरा, पातमा लाग्ने भुईतल किरा, Foot borer(४ प्रकार)
• ओखर: गवारो (trunk shoot borer), ओखरको धपेटे (walnut weevil), लाही किरा(३ प्रकार)
• ओखर: गवारो (trunk shoot borer), ओखरको धपेटे (walnut weevil), लाही किरा(३ प्रकार)

सबैभन्दा प्रभावित तरकारी/फलफूल सुन्तला/कागती रहेको छ, जसमा कुल ३९प्रकारका रोग र कीटपतंगहरू देखिएका छन्। औसतमा प्रत्येक तरकारी/फलफूलमा११.४ प्रकारका समस्याहरू रहेका छन्।